Prezentujemy Państwu raport „Usługi społeczne i deinstytucjonalizacja w Republice Czeskiej” przygotowany specjalnie dla WRZOS przez Czeskie Stowarzyszenie Dostawców Usług Społecznych. Stowarzyszenie zrzesza ponad 950 usługodawców w 2 500 usługach społecznych i jest jednym z istotnych organizacji pracodawców w naszych południowych sąsiadów.
Raport ten ma szczególne znaczenie w okresie dużej dyskusji o procesie deinstytucjonalizacji w Polsce. Pomimo faktu, iż nie ma on charakteru bardzo szczegółowego, to wskazuje na istotne trzy kwestie procesu rozwoju usług społecznych realizowanego w Republice Czeskiej.
Po pierwsze pokazuje jak nawet długofalowe strategie (Narodowa Strategia Rozwoju Usług Społecznych na lata 2006-2025) mogą zawieść, jeśli nie są obudowane planami o charakterze operacyjnym w wymiarze prawno-finansowym. Mimo, iż Czesi wskazują na nierealizowanie przyjętych założeń, to jednak należy pamiętać, że w kraju tym dokonują się realne plany przekształcania instytucji. Od 2017 do 2020 instytucje całodobowe opuściło ponad 4,6 tys. osób wracając do swoich mieszkań lub mieszkań wspomaganych z usługami.
Po drugie wskazuje na istotną rolę organizacji pozarządowych, które reprezentują większość dostarczycieli usług w Republice Czeskiej. W kontekście finansowania całości organizacje to 15% wydatków, ale w przypadku działań doradczych i profilaktycznych to odpowiednio 72% i 91% ogółu wydatków. Widać jak bardzo ważne jest tu podejście partnerskie i codzienny dialog.
Po trzecie, warto zwrócić uwagę, że Republika Czeska to kraj, w którym w ciągu pięciu ostatnich lat płace pracowników usług opiekuńczych wzrosły o blisko 66 %. To ważny sygnał wskazujący, że bez pracowników, którzy zniechęceni poziomem wynagrodzeń mogą przenieść się do innych sektorów gospodarki żaden rozwój usług społecznych nie ma racji bytu.
Zachęcamy do lektury. Jesteśmy przekonani, że wiele wątków w nim zarysowanych będzie wymagało pogłębienia. Ważne jest abyśmy wyciągali wnioski zarówno z sukcesów jak i porażek tych, którzy są bardziej zaawansowani. Pomoże nam to nie powielać tych samych błędów i szukać inspiracji.
Usługi społeczne w Republice Czeskiej
Raport powstał w ramach projektu „SUS-Sektor Usług Społecznych” realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.