31 marca 2020 r.

Szanowny Pan
Mateusz Morawiecki
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
Al. Ujazdowskie 1/3, 00-583 Warszawa

Szanowny Panie Premierze,

W obliczu pandemii COVID-19 sytuacja osób z niepełnosprawnościami jest szczególnie trudna, a same te osoby są narażone na wyjątkowe niebezpieczeństwo oraz zagrożenie zdrowia i życia. Środowisko osób z niepełnosprawnościami z zadowoleniem przyjęło rozwiązania dedykowane również tej grupie obywateli w pakiecie Tarczy Antykryzysowej.

Należy zauważyć, że m.in. bez dodatkowego zasiłku opiekuńczego wielu pracujących zawodowo członków rodzin osób z niepełnosprawnościami nie byłoby w stanie sprostać wyzwaniom pracy zdalnej w sytuacji zrozumiałego zamknięcia placówek szkolnych oraz opieki lub wsparcia dziennego.

Bardzo pomocnym jest również fakt, że funkcję Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych pełni osoba z niepełnosprawnością, szczególnie dobrze orientująca się w potrzebach środowiska osób z niepełnosprawnościami.

Zwracamy jednak uwagę, że działania ujęte w Tarczy Antykryzysowej to dopiero pierwsze z koniecznych do przedsięwzięcia i deklarujemy udział środowiska we wszystkich podejmowanych działaniach.

Obecna sytuacja podkreśliła także ryzyka, jakie niosą za sobą duże domy pomocy społecznej. Świadczenie ciągłej, całodobowej opieki, pielęgnacji w takich skupiskach ludzi (nawet kilkaset osób) może być okupione wieloma istnieniami ludzkimi. Przykłady Hiszpanii, Włoch, Niemiec, a także Polski (jak Niedabyl, Jakubowice, Skarżysko-Kamienna i kolejne) pokazują, że duże formy instytucjonalne niosą ogromne zagrożenie epidemiologiczne i stanowią bezpośrednie, realne zagrożenie dla wielu osób starszych i z niepełnosprawnościami. Dlatego niezbędne jest podjęcie skoordynowanych działań w zakresie minimalizacji ryzyka, w tym uszczegółowienie instrukcji m.in. dla domów pomocy społecznej. Można posiłkować się dobrymi praktykami z Ministerstwa Zdrowia, a jednocześnie nie pozbawiać mieszkańców/ek niezbędnego wsparcia. W tym kontekście należy podkreślić, że trwające w ramach MRPiPS prace nad strategią deinstytucjonalizacji są właściwym i koniecznym kierunkiem zmiany modelu świadczenia usług społecznych.

Wiele osób ma utrudniony dostęp do rehabilitacji i wsparcia, umożliwiającego codzienne funkcjonowanie. Dla niektórych osób brak stałej rehabilitacji oznacza pogarszanie się stanu zdrowia, a nawet zagrożenie dla ich życia.

Doceniamy działania podjęte przez Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Pana Pawła Wdówika, Prezesa PFRON, Pana Krzysztofa Michałkiewicza mające na celu sprawne uruchomienie nowego programu pomocowego służącego finansowaniu domowego wsparcia tym osobom, które z powodu epidemii nie mogą skorzystać z dotychczasowych form wsparcia. Podobnie jak zmiany umożliwiające dokonywanie przesunięć w planie finansowym Funduszu m.in. na wsparcie zawieszonych placówek, jak i na inne, nieprzewidziane zadania. Wpisuje się to w szersze działanie, od lat oczekiwane przez środowisko osób z niepełnosprawnościami, jakim jest oparcie polityki Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami.

Jednocześnie dostrzegając już zmiany w mediach publicznych dotyczące dostępności informacyjnej dla osób Głuchych, pragniemy zwrócić uwagę, że ciągle wiele komunikatów związanych z koronawirusem (także pochodzących od władz samorządowych) dotyczących zmian organizacji życia publicznego, ochrony zdrowia i podejmowanych działań jest niedostępna lub nie spełnia standardów świadczenia tego rodzaju usług. Komunikaty powinny uwzględniać prawo do informacji również osób z innymi niepełnosprawnościami (np. napisy dla osób słabosłyszących czy teksty łatwe do czytania dla osób z niepełnosprawnością intelektualną).

Aktualna sytuacja stawia przed nami wszystkimi szczególnie trudne wyzwania. W celu sprostania im zgodnie z potrzebami obywateli mamy nadzieję na dalsze utrzymanie wytyczonego już kierunku wzmacniania kompleksowej koordynacji polityk Rządu wobec osób z niepełnosprawnościami przez Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.

Doceniając zatem dotychczasowe działania Rządu w walce z koronawirusem, liczymy na sygnalizowane zmiany, wierząc, że pełnienie funkcji Pełnomocnika Rządu przez osobę z niepełnosprawnością jest wyrazem włączającego, prokonwencyjnego podejścia do spraw osób z niepełnosprawnościami.

Oferujemy nasze zaangażowanie i wsparcie w wypracowywaniu szczegółowych rozwiązań. Pozostajemy do dyspozycji.

Z poważaniem

dr Krzysztof Kurowski, Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, w imieniu swoim, a także następujących osób i organizacji:

1. Ireneusz Białek, Dział ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Jagiellońskiego
2. Mateusz Biernat, Fundacja Człowiek
3. dr Rafał Bakalarczyk, Komisja Ekspertów ds. Osób Starszych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich
4. Regina Bisikiewicz, Polski Instytut Otwartego Dialogu
5. Rafał Bojarski, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
6. Monika Cycling, Fundacja Toto Animo
7. Karolina Cyran-Juraszek, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
8. dr Anna Drabarz, Podlaski Sejmik Osób z Niepełnosprawnościami
9. Małgorzata Durka, Koalicja Na Pomoc Niesamodzielnym
10. dr Wojciech Figiel, Uniwersytet Warszawski
11. dr Małgorzata Franczak, Fundacja Eudajmonia
12. Aneta Englot, Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych
13. Prof. dr hab. Janina Filek, Komisja ds. Wyrównywania Szans Edukacyjnych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich
14. dr hab. Barbara Gąciarz, prof. AGH, Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
15. dr Zbigniew Głąb, Stowarzyszenie Projektowo-Badawcze Instytut Działań Społecznych
16. Katarzyna Heba, Fundacja im. Helen Keller
17. Małgorzata Jagieluk, Fundacja Dom Rodzinnej Rehabilitacji Dzieci z Porażeniem Mózgowym
18. Damian Jankowski, Więź
19. dr Oktawia Jurgilewicz, Pełnomocnik Rektora Politechniki Rzeszowskiej ds. Osób z Niepełnosprawnością
20. Magdalena Kocejko, Stowarzyszenie Instytut Niezależnego Życia
21. dr hab. Wawrzyniec Konarski, prof. AFiB Vistula, Rektor Akademii Finansów i Biznesu Vistula
22. Krzysztof Kotyniewicz, Polski Związek Głuchych
23. Piotr Kowalski, Fundacja Rozwoju Edukacji Głuchych
24. Grzegorz Kozłowski, Polska Fundacja Osób Słabosłyszących
25. Tomasz Koźmiński, Fundacja For Heroes
26. Maria Królikowska, „Konwencyjnie” i Inicjatywa społeczna „Nie-Samodzielni”
27. Justyna Kucińska, Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego
28. Agnieszka Lewonowska-Banach, Stowarzyszenie Rodzin „Zdrowie Psychiczne”
29. Mariola Łodzińska, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych
30. dr hab. Bogusław Marek, prof. KUL, Centrum Aktywizacji Osób z Niepełnosprawnością Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
31. Cezary Miżejewski, Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych WRZOS
32. dr Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka, Politechnika Wrocławska
33. Łukasz Moskwa, Fundacja Zwyczajni
34. Mariusz Panek, Fundacja Leonardo
35. Mikołaj Piekut, Pełnomocnik Rektora i Kanclerza ds. Osób Niepełnosprawnych, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
36. Joanna Popławska, Fundacja Artus
37. Adriana Porowska, Kamiliańska Misja Pomocy Społecznej
38. Ewa Pawłowska, Fundacja Integracja
39. dr hab. Katarzyna Roszewska, prof. UKSW, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
40. dr Tomasz Rowiński, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
41. Anna Rutz, Fundacja Elektrownia Inspiracji
42. Rafał Skrzypczyk, Fundacja Aktywnej Rehabilitacji FAR
43. dr Joanna Sztobryn-Giercuszkiewicz, Politechnika Łódzka
44. Piotr Todys, Fundacja TUS
45. Aleksander Waszkielewicz, Fundacja na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami FRONIA
46. Dr Paweł Witt, Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Terapii
47. Aleksandra Włodarczyk, Fundacja Pełna Życia
48. Zbigniew Worony, Inicjatywa Obywatelska Chcemy Całego Życia
49. Grażyna Wójcik, Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie
50. Andrzej Wójtowicz, Fundacja Studentów i Absolwentów AGH w Krakowie ACADEMICA
51. Michał Wroniszewski, Porozumienie Autyzm Polska
52. Małgorzata Wróblewska, Politechnika Opolska
53. dr hab. inż. arch. Marek Wysocki, prof. PG Centrum Projektowania Uniwersalnego Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej
54. Monika Zakrzewska, Polska Federacja Zatrudnienia Wspomaganego
55. Adam Zawisny, Komisja Dialogu Obywatelskiego ds. Wdrażania Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych i Rozwiązywania Problemów Osób z Niepełnosprawnościami przy Urzędzie Miasta Łodzi
56. dr Monika Zima-Parjaszewska, Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
57. Przemysław Żydok, Fundacja Aktywizacja

Do wiadomości:

Marlena Maląg, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Paweł Wdówik, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych
Iwona Michałek, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Pełnomocnik Rządu ds. Ekonomii Społecznej i Solidarnej
Krzysztof Michałkiewicz, Prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych